Peter Boelhouwer, hoogleraar Huisvestingssystemen aan de TUDelft heeft op verzoek van Pieter Omtzigt een essay geschreven waarin de achtergronden en de oplossingen voor de wooncrisis in Nederland worden beschreven.
Even leek het er op dat de koopwoningmarkt in Nederland dan toch eindelijk reageerde op de uitzonderlijke ontwikkelingen in de afgelopen jaren: enorme en aanhoudende koopprijsstijgingen, een oorlog in Europa, dalend consumentenvertrouwen en een fors stijgende (hypotheek)rente. In de tweede helft van 2022 en de eerste helft van 2023 vindt namelijk een neerwaartse prijscorrectie plaats van zo’n 10% tot 15%. Toch is de verwachting dat in de loop van 2023 of begin 2024 deze prijsontwikkeling weer zal ombuigen door stijgende inkomens van huishouden en stabiliserende rentes. De woningmarkt is gewoon veel te krap om een verdere neerwaartse spiraal te laten ontstaan.
Soms staan alle seinen op rood, soms op groen, over de woningprijs is altijd wat te doen. Logisch want voor veel mensen is de eigen woning veruit de belangrijkste investering van hun leven. En voor degenen zonder is het vaak hun grootste droom; een eigen plek onder zon. Een gesprek over de woningprijs op het familiefeestje of de buurtbarbecue gaat vaak alle richtingen uit. En als econoom eindig ik altijd met mijn handen in het haar. Uitspraken doen over de ontwikkeling van de woningprijs vind ik al lastig genoeg. Laat staan om iets te zeggen over alle mogelijke belangen die spelen op de woningmarkt. Want dat zijn er nogal wat.
De stijgende rente wordt veelal als aanleiding gezien voor de dalende koopprijzen in het laatste half jaar. Toch ligt deze relatie iets genuanceerder door de wijze waarop de maximale leencapaciteit berekend wordt.
De oorlog in Oekraïne zet zich nu al negen maanden voort, met desastreuze gevolgen voor de plaatselijke bevolking en een grote impact op de wereldeconomie. Lang leek de prijsontwikkeling op de Nederlandse koopwoningmarkt hierdoor niet geraakt, maar daar lijkt nu verandering in te komen.
De sterk verminderde financierbaarheid en betaalbaarheid van koopwoningen voor potentiële starters als gevolg van de aanhoudende koopprijsstijgingen, leidden de laatste jaren weer tot meer aandacht voor de vraagondersteuning voor deze groep woonconsumenten. Eén van de beschikbare instrumenten om eventuele risico’s van het eigenwoningbezit ook onder starters in te dammen, is de Nationale Hypotheek Garantie (NHG).
De potentiële starters op de woningmarkt, en meer specifiek de potentiële starters op de koopwoningmarkt, zijn steeds meer in de knel komen te zitten.
De koopwoningmarkt lijkt toch wel langzamerhand in een andere conjuncturele fase terecht te komen. Het aantal transacties van woningen is namelijk zowel op de nieuwbouwmarkt
Begin 2013 is op initiatief van het expertisecentrum Woningwaarde, een samenwerkingsverband tussen de faculteit Bouwkunde van de TU Delft en het CBS, gestart met de kwartaalrapportage Monitor Koopwoningmarkt.